Iστορία 历史

Τσεν Τάι Τσι Τσουάν (陳太极拳 - Chén Tài Jí Quán)

“Εάν ρωτάς ποια είναι η βασική αρχή για το σώμα, η πρόθεση και το Τσι είναι οι κυβερνήτες, τα οστά και η σάρκα είναι τα υποκείμενα. Εάν αναρωτιέσαι για τον τελικό σκοπό, αυτός είναι να παρατείνεις τη ζωή σου και να παραμείνεις νέος.

Ο άλλος είναι σκληρός, εγώ είμαι μαλακός. Αυτό αποκαλείται απομάκρυνση. Τότε συνεχίζω προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αυτό αποκαλείται προσκόλληση. Εάν η κίνηση είναι γρήγορη, αντιδρώ γρήγορα. Εάν η κίνηση είναι αργή, αντιδρώ αργά

Ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη δύναμη συγκεντρώνει για να με χτυπήσει, οδηγώ την κίνησή του έτσι, ώστε τέσσερις ουγγιές θα συνθλίψουν χίλια κιλά. Τον δελεάζω να έρθει μπροστά και τον αφήνω να πέσει στο κενό, τον παγιδεύω και του ασκώ δύναμη. Προσκολλώμαι πάνω του, μένω μαζί του και τον ακολουθώ. Έχοντας επαφή, δεν μπορεί να αντισταθεί.. Είτε εφαρμόσει σκληρότητα, είτε μαλακότητα, είτε γρήγορες, είτε αργές κινήσεις, έχω το πάνω χέρι.

Εάν ο άλλος δεν κινείται, δεν κινούμαι ούτε εγώ. Εάν ο άλλος κάνει την παραμικρή κίνηση, κινούμαι πρώτος”.

Η ιστορία του Τάι Τσι (太极 - Tài Jí) έχει συνδεθεί αρχικά με τη ζωή του Τσανγκ Σαν Φανγκ (張三丰 - Zhāng Sān Fēng), ενός μυθικού ταοϊστή μοναχού, ο οποίος πιθανολογείται ότι έζησε γύρω στα 1368. Λέγεται ότι ο Τσανγκ Σαν Φενγκ  εφηύρε τη «Γροθιά της Ύψιστης Αρχής» (Τάι Τσι Τσουάν), καθώς παρατηρούσε μια μάχη μεταξύ ενός φιδιού κι ενός γερανού στο βουνό Γου Tανγκ (武当 - Wǔ Dāng). Είτε ο Τσανγκ Σαν Φανγκ ήταν υπαρκτό πρόσωπο είτε πρόκειται για μυθικό χαρακτήρα, είναι σαφές ότι όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία αποτελούσαν κομμάτι της κινεζικής κουλτούρας για μια μεγάλη περίοδο και απλά έπρεπε να βρεθεί η κατάλληλη στιγμή, το κατάλληλο μέρος και το κατάλληλο πρόσωπο προκειμένου τα στοιχεία αυτά να συνενωθούν. Γενικά, υπάρχουν πολλά πρόσωπα που θεωρούνται υποψήφια -όχι μόνο ένα- που πιθανόν συνέβαλαν στο έργο αυτό. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι Τσανγκ Σουνγκ-Τσι (Chang Sung-chi), Ουάνγκ Τσουνγκ-Γουέ (Wang Tsung-yueh) και Τζιάνγκ Φα (蒋法 - Jiǎng Fǎ).

Έτσι τα ιστορικά αρχεία αναφέρουν με σαφήνεια ότι στα 1600 ένας απόστρατος Κινέζος αξιωματικός, πολεμιστής, μελετητής και πρόγονος της 9ης γενιάς της οικογένειας Τσεν, ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ (陳王庭 - Chén Wáng Τíng, 1600 - 1680) ήταν εκείνος που συνέθεσε όλα τα στοιχεία διαμορφώνοντας το λεγόμενο Τάι Τσι Τσουάν.

Ο Τσεν Ουάνγκ Τινγκ εφηύρε το Τάι Τσι Τσουάν μετά από μια μακρά περίοδο έρευνας, ανάπτυξης και εφαρμογής των πολεμικών τεχνών. Εκείνη την εποχή η  οικογένεια του διέθετε τεράστια φήμη πάνω στις πολεμικές τέχνες και τα μέλη της κατείχαν το δικό τους επιτυχημένο στιλ, το οποίο καταγόταν από τον θρυλικό Τσεν Που (陈卜 - Chén Bǔ) της πρώτης γενιάς της οικογένειας. Αυτός έζησε στα τέλη του 1300 κι έφερε το συγκεκριμένο στυλ στην επαρχία Χουά Ναν (河南 - Hé Νán), όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του, από τη Σάνσι (陕西 - Shǎnxī). (Από την επαρχία Σάνσι κατάγονται επίσης τα εσωτερικά συστήματα «Πάκουα Τζανγκ» [八卦掌 - Bāguà Ζhǎng] και «Σινγκ Γι Τσουάν» [形意拳 - Xìng Yì Quán]). Μάλιστα, το εν λόγω στιλ πιθανόν να σχετίζεται με το Σαολίν, καθώς το χωριό Τσεν (陳家溝 - Chén Jiā Gōu - Τσεν Τζιά Γκόου) βρίσκεται πολύ κοντά στον ναό Σαολίν.

Ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ γεννημένος πολεμιστής και δεξιοτέχνης των πολεμικών τεχνών, υπηρέτησε κατά τη δυναστεία των Μινγκ (明 - Míng, 1368 - 1644 μ.Χ.) στον πόλεμο εναντίον της επόμενης δυναστείας των Τσινγκ (清 - Qīng, 1644 - 1911 μ.Χ.). Εξαιτίας των πολιτικών αναταραχών, των φυσικών και των ανθρώπινων καταστροφών που συνέβαιναν εκείνη την εποχή, οι φιλοδοξίες του Τσεν Γουάνγκ Τινγκ δεν εκπληρώθηκαν. Στα γηρατειά του αποσύρθηκε από τα κοινά και δημιούργησε ένα σύστημα πολεμικών τεχνών βασισμένο στη γνώση που κληρονόμησε για αυτές από την οικογένειά του, τις προσωπικές του πολεμικές εμπειρίες και τις γνώσεις του πάνω σε διάφορα σύγχρονα στιλ πολεμικών τεχνών.

Για τη δημιουργία του Τάι Τσι Τσουάν, ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ βασίστηκε στον συνδυασμό των γνώσεών του από τη μελέτη του Γι Τζι Τζινγκ (易筋经 -  Jīn Jīng, «Βιβλίο των Αλλαγών»), την κινεζική ιατρική, τις θεωρίες του Γιν (陰 - Yīn) και του Γιάνγκ (陽 - Yáng) (δηλ. τις δύο αντίθετες αλλά αμοιβαίες ενέργειες που παράγονται από το Τάι Τσι, που εκφράζονται στο Τάι Τσι Τσουάν ως η σκληρότητα εναντίον της μαλακότητας, το ουσιώδες εναντίον του επουσιώδους, κ.λπ.), τη θεωρία των πέντε στοιχείων (δηλ. μέταλλο, ξύλο, νερό, φωτιά, γη), τη μελέτη και τη θεωρία του Τζινγκ Λούο (经络 - Jīng Luò) (δηλ. για τα μεσημβρινά κανάλια κυκλοφορίας μέσα στο σώμα κατά μήκος των οποίων βρίσκονται τα σημεία πίεσης) και τις μεθόδους Ντάο Γιν (导引 - Dǎo Yǐn) (δηλ. τη μέθοδο διοχέτευσης και καθοδήγησης της εσωτερικής ενέργειας) και Του Να (吐纳 - Tǔ Nà) (δηλ. ασκήσεις για την καλλιέργεια της βαθιάς αναπνοής).

Εκτός από αυτές τις αρχαίες κινεζικές εσωτερικές θεωρίες, την ιατρική και τις ταοϊστικές μεθόδους, οι μελετητές (π.χ. Τανγκ Χάο [唐豪 - Táng Ηáo], Γκου Λιό Σιν [顾留馨 - Gù Liú Xīn]) είχαν ανακαλύψει ότι η πολεμική τέχνη που δημιουργήθηκε από τον Τσεν Γουάνγκ Τινγκ περιείχε ονόματα 29 στάσεων από τις 32 στάσεις που καταγράφηκαν στο κεφάλαιο που έγραψε ο Τσι Τζιγκουάνγκ (戚繼光 - Qī Jìguāng, 1528 - 1588) με τίτλο «Τσουάν Τζινγκ Τζιέ Γιάο» (拳經捷要 - Quán Jīng Jié Yào) (δηλ. Chapter on the Quick and Outlined Scriptures of Boxing - [Κεφάλαιο για τις Γρήγορες και Συνοπτικές Γραφές της Πολεμικής Τέχνης]) στο βιβλίο «Τζι Σιάο Σιν Σου» (纪效新书 - Jǐ Χiào Xīn Shū) του Τσι Τζιγκουάνγκ (δηλ. New Book of Illustrated Recordings on Effectiveness [το Νέο Βιβλίο με Εικονογραφημένο Υλικό για την Επίτευξη Αποτελεσματικότητας]).

Επιπλέον, εκτός από τη σχέση ανάμεσα στο προαναφερθέν έργο του Τσι Τζιγκουάνγκ και τις φόρμες με γυμνά χέρια του Τσεν Γουάνγκ Τινγκ, όλες οι ονομασίες των στάσεων με κοντάρι, οι οποίες αναφέρονται στο κεφάλαιο „Chang Bing Duan Yong“ (Talk on Long Weapon in Close - Contact Use - Συζήτηση για τη χρήση του κονταριού σε κοντινή επαφή) που έγραψε ο Τσι Τζιγκουάνγκ και συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Τζι Σιάο Σιν Σου» βρίσκονται αυτούσιες στα αντίστοιχα γραπτά των μελών της οικογένειας Τσεν.

Έτσι, οι μελετητές είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ ήταν αυτός που δημιούργησε και ανέπτυξε ολοκαίνουργιες και διαφορετικές κινήσεις με όπλα, στάσεις και μαχητικές εφαρμογές, τις οποίες συμπεριέλαβε στο δικό του σύστημα πολεμικών τεχνών, πιθανώς εμπνευσμένος από τα ονόματα που αναγράφονταν στο βιβλίο του Τσι Τζιγκουάνγκ, το οποίο με τη σειρά του ήταν ένα συμπίλημα ονομάτων, μορφών και στάσεων από διάφορες σχολές πολεμικών τεχνών που υπήρχαν στην εποχή του Τσι Τζιγκουάνγκ (Tang, H. & Gu, L., 2004). Σε αυτό το μοναδικό και άνευ προηγουμένου σύστημα πολεμικών τεχνών, ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ δημιούργησε  επτά ρουτίνες άοπλων φορμών, μια φόρμα  με 108 στάσεις, καθώς και τις φόρμες «Μακριά Γροθιά» (长拳 - Cháng Quán - Τσανγκ Τσουάν) και «Γροθιά Κανονιού» (炮捶 - Pào Chuí - Πάο Τσουέι), τεχνικές απώθησης με τα χέρια για δύο άτομα, καθώς και μεθόδους εξάσκησης για όπλα, όπως κοντάρι, σπάθα, σπαθί, γκλομπ, ξίφος και μακρύ δόρυ (Gu, L., 1983; Chen, Q., 2002).

Ακόμη, ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ λέγεται ότι ανέπτυξε ορισμένες ακολουθίες αργών και γρήγορων κινήσεων των χεριών που στόχευαν στην ψυχική και σωματική χαλάρωση, τη στοχευμένη εξάσκηση, την ισορροπία κ.ά. Ο ίδιος ανέπτυξε αργότερα τη λεγόμενη ρουτίνα «Λάο Τζιά» (老架 - Lǎo Jià). Το νέο στιλ Τάι Τσι που δημιούργησε ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ ενσωματώθηκε στο στρατιωτικό εγχειρίδιο του στρατηγού Τσι Τζιγκουάν, στην ενότητα Τσουάν Τζινγκ (拳經 - Quán Jīng), μαζί με ορισμένες ιδέες του Τζιάνγκ Φα, ενός έμπειρου φίλου του Τσεν Γουάνγκ Τινγκ. 

Φαίνεται ότι το έργο του Τσεν Γουάνγκ Τινγκ, καθώς και των μεταγενέστερών του, επικεντρώθηκε στον στρατιωτικό τομέα. Αυτή η περίοδος θεωρείται ως μια εποχή κατά την οποία η προσωπική και οικογενειακή ασφάλεια είχαν προτεραιότητα, αφού η βαρβαρότητα ήταν συνηθισμένη – για παράδειγμα, τα μέλη της οικογένειας Τσεν ασχολήθηκαν τόσο με το εμπόριο βοτάνων όσο και με την παροχή προστασίας σε καραβάνια. Κατά συνέπεια γίνεται κατανοητό ότι οι επίδοξοι πολεμιστές της εποχής ενδιαφέρονταν να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις απειλές και έχοντας ως πρότυπο τον Τσεν Γουάνγκ Τινγκ προσπαθούσαν να γίνουν ικανοί μαχητές. Επιπλέον πολλοί έμπειροι πολεμιστές επιδίωκαν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία και μάλιστα να ασχοληθούν με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Έτσι αναπτύχθηκαν οι δύο όψεις του Τάι Τσι Τσουάν – η εφαρμογή του τόσο στην ιατρική όσο και στην τέχνη του πολέμου. Ακόμη οι διδαχές του Ταοϊσμού προσέδωσαν πνευματικότητα σε ότι αφορά την παρατήρηση και την καλλιέργεια ιδεών για τον κόσμο και την πραγματικότητα, γεγονός που διαμόρφωσε έναν πιο ουσιώδη τρόπο προσέγγισης της πολεμικής αυτής τέχνης.

Ο Τσεν Τσανγκ Σινγκ (陈长兴 - Chén Cháng Xīng, 1771 - 1853), ο πατριάρχης Τσεν 14ης γενιάς, ήταν ο πρώτος που δίδαξε το στιλ Τσεν Τάι Τσι Τσουάν σε έναν ξένο, τον Γιανγκ Λου Τσαν (杨露禅 - Yáng Lù Chán, 1799 - 1872). Αφού ορκίστηκε στον δάσκαλό του να μην διδάξει ποτέ το Τάι Τσι Τσουάν στο κοινό ή να χρησιμοποιήσει το όνομά του, ο Γιάνγκ τελικά διδάχθηκε την πολεμική τέχνη της οικογένειας Τσεν. Αργότερα ταξίδεψε στο Πεκίνο και έγινε γνωστός ως «Γιάνγκ ο Αόρατος» (Yang the Invincible). Κρατώντας τον όρκο του, ο Γιάνγκ διαμόρφωσε το δικό του στιλ Τάι Τσι Τσουάν βασισμένο στο πρωταρχικό στιλ Τσεν της ομώνυμης οικογένειας (老架一路 - Lǎo Jià Υī Lù - Λάο Τζιά Γι Λου) κι έτσι, έγινε ο ιδρυτής του στιλ Γιάνγκ Τάι Τσι Τσουάν.

Ένας άλλος πιθανός λόγος για τον οποίο ο Γιάνγκ Λου Τσαν διαμόρφωσε το δικό του στιλ Τάι Τσι Τσουάν μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια εκείνων των ημερών, ανατέθηκε στην οικογένεια Γιάνγκ (杨 - Yáng) από τους άρχοντες Μαντσού (满 - Mǎn - Μαν, λατ. Manchu) της δυναστείας των Τσινγκ να αναλάβει τη διδασκαλία και την πρακτική εφαρμογή της πολεμικής τέχνης. Επειδή οι Μαντσού θεωρούνταν ως καταπιεστικοί ξένοι ηγέτες από τους λαούς που βρίσκονταν υπό την κυριαρχία τους (π.χ. ο λαός των Χαν [汉 - Hàn]), η οικογένεια Γιάνγκ αποφάσισε πιθανώς να διδάξει στους Μαντσού μόνο τη φόρμα πυγμαχίας, αλλά όχι τις μεθόδους πυγμαχίας ούτε τις εφαρμογές της. Οι Μαντσού διδάχθηκαν να είναι «μαλακοί» σαν το βαμβάκι, ώστε να μην χρησιμοποιούν το Τάι Τσι για να επιτεθούν ή να σκοτώσουν. Από την άλλη πλευρά, μέλη της οικογένειας Γιάνγκ και στενοί μαθητές της διδάσκονταν κρυφά τόσο τις σκληρές όσο και τις μαλακές τεχνικές του Τάι Τσι Τσουάν.

Είναι πιθανόν το Τάι Τσι να έγινε γνωστό στη Δύση μέσω των διαφόρων εκ δυσμάς ταξιδιωτών που επισκέπτονταν την Κίνα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1900 κι εξής. Αυτοί μετέφεραν στις πατρίδες τους ορισμένες γνώσεις για την εν λόγω τέχνη, αλλά δυστυχώς ήταν λίγοι και προφανώς δεν είχαν αφομοιώσει πλήρως την ουσία του Τάι Τσι, μέσα στο λιγοστό διάστημα παραμονής τους στον τόπο όπου γεννήθηκε. Έτσι συμβιβάστηκαν μόνο στις μαλακές τεχνικές Τάι Τσι οι οποίες έγιναν δημοφιλείς και μάθαιναν σαν τους Μαντσού να είναι μαλακοί σαν το βαμβάκι, βλέποντας το νόμισμα μόνο απο την μία πλευρά και χάνοντας όλη τη μαγεία και την δύναμη του Τάι Τσι.

 

Η ιστορία του Τάι Τσι μπορεί να ιδωθεί σαν ένα «ιστορικό» μονοπάτι που αναπτύχθηκε με το πέρασμα πολλών ετών και το οποίο προέκυψε από τη σύζευξη ιδεών των πρώιμων φυσικών επιστημών, της φιλοσοφικής σκέψης, θεραπευτικών πρακτικών και μαχητικών τεχνικών εφαρμογών – μια διασύνδεση που προέκυψε αφενός  από τους ανθρώπους εκείνους που επιδίωκαν τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και των ικανοτήτων τους και αφετέρου από την ανάγκη των τραυματισμένων πολεμιστών να θεραπεύσουν τις πληγές τους. Από τη σύζευξη των παραπάνω στοιχείων δημιουργήθηκε μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 400 ετών μια πολυδιάστατη τέχνη, η οποία πέραν του πολεμικού της χαρακτήρα ενέχει φιλοσοφικές και ιατρικές/θεραπευτικές πτυχές.

Παραπάνω άρθρα σχετικά με Τάι Τσι (太极)